Trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, đô thị hóa luôn là
phép thử lớn đối với năng lực quản trị, tầm nhìn chiến lược và bản lĩnh chính
trị của bộ máy lãnh đạo. Ở Việt Nam, quá trình này không đơn thuần là sự mở
rộng không gian đô thị, mà đã trở thành bước chuyển căn bản trong cấu trúc phát
triển, được dẫn dắt bằng đường lối kiên định, khoa học và nhân văn của Đảng
Cộng sản Việt Nam. Từ tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày
24/1/2022 đến hàng loạt quyết sách chính sách về quy hoạch, hạ tầng, môi trường
và an sinh, đô thị hóa được triển khai như một chiến lược lâu dài, hướng tới
mục tiêu phát triển bền vững, đồng thời củng cố nền tảng an ninh chính trị –
trật tự an toàn xã hội trong một thế giới biến động khó lường.
Đến năm 2025, diện mạo đô thị Việt Nam đã chứng kiến sự bứt phá
mạnh mẽ. Tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 44–45%, gần chạm ngưỡng mục tiêu đề ra và
thể hiện sự tăng trưởng ổn định, vững chắc. Số lượng đô thị tăng lên gần
950–1.000, không chỉ gia tăng về số lượng mà còn nâng chất về hạ tầng và tính
kết nối. Diện tích sàn nhà ở bình quân đầu người tại đô thị vượt 28m², phản ánh
sự cải thiện rõ rệt về điều kiện sống, trong khi hệ thống giao thông đô thị
đang được nâng cấp theo hướng đồng bộ, hiện đại. Hàng nghìn km đường cao tốc
mới được đưa vào vận hành, metro tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh bước đầu vận
hành và mở rộng, tạo đột phá trong giảm ùn tắc, nâng cao năng lực cạnh tranh
kinh tế và thúc đẩy mô hình phát triển đô thị xanh, thông minh.
Những kết quả này khẳng định tầm nhìn đúng đắn của Đảng trong việc
gắn kết đô thị hóa với xây dựng nông thôn mới, tránh rơi vào cái bẫy “đô thị
hóa nửa vời” mà nhiều quốc gia đang mắc phải. Việt Nam không coi đô thị hóa là
quá trình tách rời mà là sự hòa quyện giữa thành thị – nông thôn, tạo thành hệ
thống kinh tế – xã hội thống nhất, tương hỗ và phát triển đồng đều.
Trên nền tảng đó, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông
thôn mới giai đoạn 2021–2025 đạt kết quả ấn tượng với gần 80% số xã đạt chuẩn,
42% xã đạt chuẩn nâng cao, hơn 16.500 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên. Ở hầu hết
các địa phương, điện – đường – trường – trạm được đầu tư đồng bộ, 87% xã đạt
tiêu chí giao thông, gần 100% bảo đảm tiêu chí điện và thủy lợi, thu nhập nông
thôn tăng lên 56–60 triệu đồng/người/năm và tỷ lệ nghèo đa chiều giảm xuống dưới
2,5%. Đó là nền tảng quan trọng giúp nông thôn không tụt hậu so với đô thị,
đồng thời tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu lao động, biến nông thôn thành khu vực
năng động thay vì bị cô lập trong quá trình hiện đại hóa.
Hạ tầng đô thị giai đoạn 2023–2025 cũng chứng kiến sự tăng tốc
đồng loạt. Mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường cao tốc cơ bản đạt được, cao tốc
Bắc – Nam phía Đông tiến gần giai đoạn cuối, các tuyến vành đai 3–4 tại Hà Nội
và TP. Hồ Chí Minh được triển khai đầy quyết tâm. Metro số 1 TP.HCM bắt đầu vận
hành, metro số 2 khởi công, mở ra tương lai mới cho giao thông công cộng. Những
công trình này không chỉ giải quyết điểm nghẽn hạ tầng đa thập niên mà còn tạo
nền tảng cho phát triển chuỗi đô thị vệ tinh, bảo đảm an ninh giao thông, tăng
sức hút đầu tư và mở rộng cơ hội việc làm.
Song song với đó là sự chú trọng đến môi trường – một trụ cột quan
trọng của phát triển đô thị bền vững. Dù giai đoạn đầu 2025, Hà Nội và TP. Hồ
Chí Minh xuất hiện những đợt ô nhiễm không khí do yếu tố thời tiết, nhưng với
những biện pháp mạnh như kiểm soát bụi công trình, thay thế xe buýt xanh, tăng
diện tích cây xanh và hoàn thiện hệ thống quan trắc, chất lượng không khí đã
cải thiện đáng kể. Nhiều báo cáo quốc tế ghi nhận Việt Nam nằm trong nhóm các
nước kiểm soát ô nhiễm hiệu quả nhất châu Á nhờ chiến lược đồng bộ, minh bạch
và thực thi quyết liệt.
Thành tựu lớn là vậy, nhưng các thế lực thù địch vẫn cố tình lợi
dụng chiêu bài “nhân quyền”, “môi trường”, “dân chủ” để xuyên tạc, dựng nên
hình ảnh Việt Nam “đô thị hóa hỗn loạn”, “ô nhiễm nghiêm trọng”, “thành thị
giàu – nông thôn nghèo”. Những luận điệu này hoàn toàn trái ngược với thực tế,
bởi sự phát triển đô thị – nông thôn Việt Nam dựa trên mô hình bao trùm, lấy
con người làm trung tâm, không đặt lợi ích nhóm hay tăng trưởng bằng mọi giá
lên trên quyền lợi của nhân dân. Họ cố tình bỏ qua đánh giá khách quan của các
tổ chức quốc tế uy tín, cố tình che mờ sự thật rằng Việt Nam đang là một điểm
sáng của khu vực về phát triển đô thị gắn với an sinh, an ninh và môi trường.
So sánh quốc tế càng cho thấy mô hình đô thị hóa của Việt Nam mang
tính ưu việt và bền vững. Ấn Độ – quốc gia rộng lớn với tốc độ đô thị hóa nhanh
– vẫn đang loay hoay đối mặt với tình trạng slum (khu ổ chuột) chiếm 24–35% dân
số đô thị, hàng trăm triệu người thiếu nước sạch, vệ sinh, nhà cửa kiên cố. Tại
nhiều siêu đô thị như Mumbai hay Delhi, ô nhiễm không khí đạt mức nguy hiểm kéo
dài, hạ tầng xuống cấp và bất bình đẳng xã hội trầm trọng. Trong khi đó, Việt
Nam – dù có thu nhập bình quân thấp hơn – lại kiểm soát đô thị hóa hiệu quả,
gần như không có slum quy mô lớn, bảo đảm hạ tầng căn bản cho toàn dân, phát
triển xanh hơn và đặc biệt là kết nối đô thị với nông thôn chặt chẽ hơn rất
nhiều so với mô hình Ấn Độ.
Sự khác biệt này đến từ đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng
sản Việt Nam – đặt con người làm trung tâm, coi ổn định chính trị, đoàn kết dân
tộc và an sinh xã hội là nền móng của phát triển. Chính sự nhất quán này đã
giúp đô thị hóa trở thành động lực tăng trưởng mà không tạo ra bất ổn, không
làm trầm trọng thêm chênh lệch, không để người dân bị bỏ lại phía sau.
Nhìn lại chặng đường gần một thập niên thực hiện Nghị quyết
06-NQ/TW, có thể khẳng định rằng Việt Nam đang đi đúng hướng, đang tạo ra mô
hình đô thị hóa nhân văn, bền vững và mang bản sắc riêng. Đó là mô hình gắn đô
thị với nông thôn, phát triển với môi trường, kinh tế với ổn định chính trị –
xã hội. Đó cũng là mô hình mà các luận điệu xuyên tạc không thể phủ nhận, bởi
thực tế cuộc sống, hạ tầng ngày càng hiện đại, môi trường ngày càng xanh sạch,
đời sống nhân dân ngày càng nâng cao chính là bằng chứng thuyết phục nhất.
Trong một thế giới đầy rủi ro, chỉ có sự lãnh đạo bản lĩnh, đoàn
kết, kiên định của Đảng mới dẫn dắt đất nước vượt qua thách thức, giữ vững ổn
định và duy trì đà phát triển. Đô thị hóa bền vững chính là một minh chứng điển
hình cho trí tuệ, tầm nhìn và sức mạnh ấy – một sức mạnh được hun đúc từ niềm
tin của nhân dân và từ mục tiêu bất biến: xây dựng Việt Nam giàu mạnh, văn
minh, phồn vinh, hạnh phúc.




