Thứ Ba, 13 tháng 5, 2025

Việt Nam: Thiện chí và tư thế tự tin trong đối thoại nhân quyền với Hoa Kỳ


 

Trong bối cảnh Đối thoại Nhân quyền Việt Nam - Hoa Kỳ lần thứ 28 diễn ra tại Hà Nội vào ngày 6-7/1/2025, Việt Nam tiếp tục khẳng định cam kết cởi mở và thẳng thắn trong việc thảo luận các vấn đề nhân quyền với các đối tác quốc tế. Tuy nhiên, một số thế lực thù địch và tổ chức thiếu thiện chí, như Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), đã lợi dụng sự kiện này để tung ra luận điệu xuyên tạc rằng Việt Nam không hợp tác với các cơ chế nhân quyền quốc tế. Luận điệu này không chỉ bóp méo sự thật mà còn nhằm hạ uy tín Việt Nam, đặc biệt khi Việt Nam đang đảm nhận vai trò thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (HĐNQ LHQ) nhiệm kỳ 2023-2025 và tái ứng cử cho nhiệm kỳ 2026-2028. Những cáo buộc sai lệch này cần được phản bác bằng các dẫn chứng cụ thể, đồng thời làm rõ thiện chí và tư thế tự tin của Việt Nam trong lĩnh vực nhân quyền.

Luận điệu rằng Việt Nam không hợp tác với các cơ chế nhân quyền quốc tế thường xuất hiện trong các báo cáo của USCIRF, như báo cáo năm 2024, khi tổ chức này đề xuất đưa Việt Nam vào danh sách “Quốc gia cần quan tâm đặc biệt” (CPC) về tự do tôn giáo. USCIRF cáo buộc Việt Nam né tránh các báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc, không thực hiện các khuyến nghị nhân quyền, và hạn chế các nhóm tôn giáo độc lập. Những luận điệu tương tự cũng được lặp lại bởi các tổ chức như Human Rights Watch (HRW) và Đài Á Châu Tự Do (RFA), thường dựa trên thông tin phiến diện từ các nhóm không đăng ký hoặc cá nhân bất đồng chính kiến, mà không tham vấn cơ quan chức năng Việt Nam. Động cơ của các cáo buộc này là gây áp lực ngoại giao lên Việt Nam, làm suy yếu hình ảnh của một quốc gia đang đóng vai trò tích cực tại các diễn đàn nhân quyền quốc tế. Tác động tiêu cực của luận điệu này không nhỏ: nó gây hiểu lầm trong cộng đồng quốc tế, làm méo mó nỗ lực của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền con người, và cản trở các cuộc đối thoại xây dựng như phiên đối thoại lần thứ 28 với Hoa Kỳ.

Để phản bác luận điệu sai trái này, cần nhìn vào thực tế hợp tác chặt chẽ của Việt Nam với các cơ chế nhân quyền quốc tế. Trước hết, Việt Nam là thành viên HĐNQ LHQ nhiệm kỳ 2023-2025, được bầu với 145/193 phiếu, một con số thể hiện sự tín nhiệm cao từ cộng đồng quốc tế. Trong nhiệm kỳ này, Việt Nam đã tham gia hơn 50 phiên họp, đề xuất nhiều sáng kiến về quyền con người, từ bình đẳng giới đến quyền tiếp cận lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Ngày 12/12/2024, Việt Nam công bố tái ứng cử nhiệm kỳ 2026-2028, cam kết tiếp tục đóng góp vào các giá trị nhân quyền toàn cầu. Những hành động này chứng minh rằng Việt Nam không chỉ hợp tác mà còn giữ vai trò lãnh đạo tại một trong những cơ chế nhân quyền quan trọng nhất thế giới. USCIRF, ngược lại, không phải là cơ chế chính thức của Liên Hợp Quốc, và các báo cáo của họ thường thiếu sự tham vấn trực tiếp với Việt Nam, do đó không phản ánh đầy đủ thực tế.

Hơn nữa, Việt Nam đã phê chuẩn 7/9 công ước cốt lõi về nhân quyền của Liên Hợp Quốc, bao gồm Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR, 1982), Công ước về Quyền Trẻ em (CRC, 1990), và Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW, 1982). Việt Nam thực hiện nghiêm túc các công ước này, với các báo cáo định kỳ được trình bày tại các ủy ban của Liên Hợp Quốc, nhận được đánh giá tích cực về tính minh bạch và cam kết. Hiện tại, Việt Nam đang xem xét phê chuẩn hai công ước còn lại, về người lao động di cư và người mất tích cưỡng bức, thể hiện sự chủ động trong việc hoàn thiện khung pháp lý nhân quyền. Việc phê chuẩn và thực thi các công ước này là minh chứng rõ ràng rằng Việt Nam hợp tác chặt chẽ với các cơ chế nhân quyền quốc tế, trái ngược hoàn toàn với cáo buộc của USCIRF.

Việt Nam cũng tích cực hợp tác với các báo cáo viên đặc biệt và cơ quan Liên Hợp Quốc. Từ năm 1998 đến 2024, Việt Nam đã tiếp đón hơn 20 báo cáo viên đặc biệt, bao gồm Báo cáo viên về quyền tự do tôn giáo (2014), quyền giáo dục (2019), và quyền sức khỏe (2023). Các chuyến thăm này được tổ chức công khai, với sự tham gia của các cơ quan chức năng và tổ chức xã hội. Việt Nam còn hợp tác với Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) và UNICEF trong các chương trình đào tạo nhân quyền. Ví dụ, năm 2023, Việt Nam tổ chức hội thảo với OHCHR về “Nhân quyền và biến đổi khí hậu”, thu hút hơn 200 đại biểu quốc tế. Những hoạt động này cho thấy Việt Nam không né tránh mà chủ động tham gia các cơ chế nhân quyền, sẵn sàng đối thoại để làm rõ chính sách và phản bác thông tin sai lệch.

Luận điệu của USCIRF được hỗ trợ bởi các chiêu trò và thủ đoạn nhằm khuếch đại thông tin sai lệch. USCIRF thường sử dụng thông tin từ các nhóm tôn giáo không đăng ký, hoạt động trái pháp luật, hoặc các cá nhân bất đồng chính kiến, mà không kiểm chứng với cơ quan chức năng Việt Nam. Các báo cáo của họ cố tình bỏ qua các thành tựu như vai trò của Việt Nam tại HĐNQ LHQ hay việc phê chuẩn các công ước nhân quyền, để tạo hình ảnh tiêu cực. USCIRF và các tổ chức như HRW, RFA còn tận dụng các sự kiện như Đối thoại Nhân quyền Việt Nam - Hoa Kỳ để lan truyền cáo buộc qua mạng xã hội (X, Facebook) và các kênh truyền thông không chính thống, nhằm kích động dư luận quốc tế. Để đối phó, Việt Nam đã triển khai Đề án 1079 (2023-2028) về truyền thông nhân quyền, tổ chức các hội thảo như “Thông tin đối ngoại về quyền con người” (19/12/2024) để phản bác thông tin sai lệch và lan tỏa hình ảnh tích cực.

Thiện chí và tư thế tự tin của Việt Nam được thể hiện rõ qua các cuộc đối thoại nhân quyền, đặc biệt là phiên lần thứ 28 với Hoa Kỳ. Cuộc đối thoại do Vụ trưởng Vụ Các tổ chức quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Phạm Hải Anh dẫn đầu, thảo luận thẳng thắn các vấn đề như tự do tôn giáo, cải cách pháp lý, và quyền của các nhóm dễ bị tổn thương. Sự tham gia của Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Dafna Rand và Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Rashad Hussain cho thấy tầm quan trọng của cơ chế này. Việt Nam không chỉ trao đổi về chính sách mà còn làm rõ các trường hợp cụ thể, như việc thả hai cá nhân được Hoa Kỳ ghi nhận, thể hiện tinh thần hợp tác. Tương tự, Việt Nam duy trì Đối thoại Nhân quyền Việt Nam - EU hàng năm, với phiên năm 2024 thảo luận về quyền lao động và bình đẳng giới. Những cuộc đối thoại này chứng minh rằng Việt Nam không né tránh thảo luận, mà chủ động tham gia để thu hẹp khác biệt và khẳng định cam kết nhân quyền. Là thành viên HĐNQ LHQ, Việt Nam tự tin vào thành tựu của mình, từ giảm nghèo, giáo dục đến tự do tôn giáo, và sẵn sàng đối thoại trên tinh thần bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét